Yeni Siyer Anlayışı

Bir kısmı Doğu dillerine tercüme edilen bu çalışmalar fazla geçmeden Batı etkisinde düşünce ve hayat tarzları giderek değişmeye başlayan; Batı’daki bilimsel ve teknolojik ilerlemenin sağladığı askerî, siyasî ve ekonomik üstünlük karşısında ıslah, ihya ve tecdit çabaları içine giren müslüman toplumlarda yankı bulmuş ve bu süreçle birlikte siyer geleneğinde yeni bir dönem başlamıştır.  Aralarında bir takım üslup ve yaklaşım farklılıkları bulunsa da Hindistan’dan Türkiye ve Mısır’a kadar birçok ilim adamı Hz. Peygamber’in hayatını kıssalar, mucizeler ve menkıbelerden arındırarak Kur’an ile sahih hadis ve siyer malzemesinin ışığında onu tekrar tarihî kimliği içerisinde sunmaya, tebliğci, ahlakçı, ıslahatçı ve mücadeleci kişiliğiyle öne çıkarmaya çalışmıştır.

Geçmişte olduğu gibi günümüzde de değişik coğrafya ve kültürlere mensup müslümanlar Hz. Peygamber’i tanımak ve tanıtmak amacıyla yaşadıkları ve yetiştikleri çevrelerin de etkisiyle farklı muhteva ve üslupta, farklı tasavvur ve bakış açılarını yansıtan eserler kaleme almaya devam etmektedirler. Burada önemle gözetilmesi gereken, doğru ve muteber kaynak ve rivayetlerden hareketle Kur’an’ın ve sahih sünnetin ruhuna hiçbir şekilde aykırı düşmeyecek bir peygamber portresinin, bir Allah elçisi ve mükemmel insan resminin ortaya konulmasıdır.

Hz. Peygamber’in hayatının tamamen mucizelerle örülü anlatımından hareketle içinde bulunduğu toplumu çeyrek yüzyılı bulmayan kısa bir süre içinde dinî, fikrî, sosyal ve siyasi bakımlardan nasıl dönüştürdüğünü anlamak ve anlatmak mümkün değildir. Onun anlaşılması ve anlatılmasında, zihinlerde doğru bir peygamber tasavvurunun oluşmasında Kur’an’ın belirlediği çerçeve esas alınmalıdır. Esasen Hz. Peygamber’in hayatı ve tebliğ ettiği ilahî mesaj doğrultusunda yaşadığı toplumu inanç, düşünce ve yaşayış bakımından dönüştürmesi, insanlık tarihi boyunca hiçbir ıslahatçının ortaya koyamadığı olağanüstü bir başarıdır. Bu durum tek başına, onun Allah’ın elçisi olduğunu ispat etmeye yeter. Nitekim geçmişte Câhiz, Mâtürîdî ve Kādî Abdülcebbâr gibi âlimler de onun hayatının başlı başına bir mucize olduğunu dile getirmişlerdir.

Günlük hayatta düzenli Kur’an okuyan birinin aylarca ve belki yıllarca fark etmediği bir âyeti, bir gün beyninin kıvrımlarına, kalbinin ve ruhunun derinliklerine elektrik çarpmasına benzer şekilde fark ederek ürpermesi gibi bu ilahî mesajı bize aktaran, onu harfi harfine ruhuna sindiren o yüce insanın hayatını okurken de kişi bazan benzeri bir durumla karşılaşabilir, onun bir davranışı, duruşu ve sözüyle çarpılabilir. “Artık bu kadarı da olmaz; bunu sıradan bir insan düşünemez, söyleyemez, yapamaz!” diyebilir. Onu yakından izleyen ashabın sık sık tanık olduğu bu tür durumlarla karşılaştıkça Allah’ın elçisine olan hayranlığı daha da artar. Okuyucu onun hayatına nüfuz etmeye çalışırken o kendisine nüfuz etmeye başlar, onu derinden etkileyerek sarar, kalbini ve ruhunu aydınlatarak huzura kavuşturur. Ancak hem Kur’an’ın hem onu insanlığa tebliğ eden yüce insanın bereketinden bu şekilde nasip alabilmek için her ikisini de okurken ön yargılardan uzak olmak, son derece samimi bir niyet taşımak gerekir.

Burada Allah’ın elçisinin hayatını okurken kalbimize değen, bizi derinden sarıp ruhumuzu aydınlatan davranış ve sözlerinden sınırlı ve çarpıcı bazı örneklere yer verilecektir:

Af ve Bağışı

Kureyş’in Benî Esed b. Abdüluzzâ kolundan olan Hebbâr b. Esved’in kardeşleri Akîl b. Esved ile Zem’a b. Esved ve bunun oğlu Hâris b. Zem’a Bedir’de öldürülmüştü. Hebbâr İslam’a düşmanlıkta başı çekenler arasında yer almış, şiirleriyle Hz. Peygamber’i ve müslümanları hicvetmişti. Bedir Gazvesi’nden (2/624) bir ay kadar sonra Hz. Peygamber’in kızı Zeyneb’in Mekke’den Medine’ye gitmek üzere yola çıktığını öğrenince Nâfi‘ b. Abdükays ile birlikte peşlerine düşerek Mekke çıkışındaki Zûtüvâ’da kendilerine yetişmiş, mızrağıyla deveyi ürkütmesiyle Hz. Zeyneb bir kayanın üstüne düşerek kaburga kemiği kırılmış, hamile olduğu çocuğu da düşürmüş ve ölünceye kadar bu kırığın acısını hissetmişti.

Bu olay üzerine Hz. Peygamber bir seriyye yollayarak Hebbâr ile Nâfi‘in yakalanıp öldürülmelerini emretmişse de giden birlik onları bulamadan geri dönmüştü. Hebbâr, Mekke’nin fethedildiği gün yakalandıkları zaman öldürülmeleri emredilen on kişi arasında yer aldı, fakat ele geçirilemedi. Bir süre sonra müslüman olmaya karar vererek o sırada Huneyn ganimetlerinin dağıtıldığı Ci‘râne’den Medine’ye yeni dönmüş bulunan Hz. Peygamber’in yanına geldi.

Hakkındaki öldürülme kararı bulunduğu için Mescid-i Nebevî’de kendisini gören sahabîler hemen Hz. Peygamber’e onun Hebbâr olduğunu söylediler, bu arada bazıları ona saldırmak üzere kalktıysa da Resûlullah onlara oturmalarını işaret etti. Hebbâr şöyle dedi: “Selam üzerine olsun ey Allah’ın resulü. Allah’tan başka ilah olmadığına ve senin de onun elçisi olduğuna şehadet ederim. Sizden memleket memleket kaçtım, yabancı ülkelere sığınmayı düşündüm, sonra sizin akrabaya iyiliğinizi, erdeminizi, size karşı cahilce ve kaba davrananları affetmenizi hatırladım. Ey Allah’ın elçisi, biz putperest bir topluluk idik, sizin sayenizde Allah bizi hidayete erdirdi, sizin vasıtanızla bizi yok olmaktan kurtardı. Size karşı işlediğim kabalıklardan dolayı beni bağışlayın. Yaptığım kötülüğü ikrar, günahımı itiraf ediyorum.”

Bunun üzerine Allah resulü de şöyle buyurdu: “Seni bağışladım; İslam’a erdirerek Allah da sana ihsanda bulunmuştur. İslam, kendisinden önce işlenen günahları siler.” Zübeyr b. Avvâm şöyle der: “O sırada Hz. Peygamber’e bakıyordum. Hebbâr’ın işlediklerinden dolayı özür dilemesi karşısında mahcup şekilde başını öne eğerek, ‘Seni affettim!’ diyordu.”

Mekke’nin fethi sırasında bütün Mekkeliler bağışlandığı halde Ebû Cehil’in oğlu İkrime b. Ebû Cehil deyakalandıkları zaman öldürülmeleri emredilen on kişi arasında idi. İkrime bunun üzerine kendisini denize atıp öldürmek (veya Yemen’e gitmek) amacıyla kaçıp Şuaybe Limanı’na gitmişti. Fetih günü İslamiyet’i kabul eden hanımı Ümmü Hakîm bint Hâris’in isteği üzerine Hz. Peygamber onu bağışlayınca hanımı kendisini aramaya çıktı ve sahilde veya gemiye binmişken bularak durumu anlatı, birlikte Mekke’ye döndüler.

İkrime’nin babasına sövmemelerini ashaba tembihleyen Hz. Peygamber onun geldiğini görünce sevinçle ayağa fırladı ve “Süvari muhacir, hoş geldin!” diyerek kendisini kucakladı. İkrime’nin Hz. Peygamber’e kendisini neye davet ettiğini sorması üzerine o da Allah’ın bir olduğuna ve kendisinin de onun elçisi olduğuna inanmaya, namaz kılmaya, zekât vermeye davet ettiğini söylemiş ve diğer İslam esaslarını hatırlatmış, İkrime de, “Ant olsun Allah’a, hayırdan ve güzel bir işten başkasına çağırmıyorsun! Sen bizi şimdi davet ettiğin şeye daha davet etmeden önce de en doğru sözlümüz ve en iyilikseverimiz idin. Ben Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in (s.a.v.) onun elçisi olduğuna şehadet ederim!” deyip müslüman oldu.

Ardından Hz. Peygamber’e şöyle seslendi: “Size karşı takındığım bütün düşmanlıklar, size karşı çıktığım bütün seferler, sizinle karşı karşıya geldiğim bütün yerler (savaşlar), yüzünüze veya gıyabınızda söylediğim bütün sözler için Allah’tan bağışlanmamı dilemenizi istiyorum!” Allah resulü de bu dilekleri tek tek sayarak Cenâb-ı Hak’tan bağışlanmasını niyaz etti. Bunun üzerine İkrime, “Razı oldum, ey Allah’ın resulü! Şimdiye kadar Allah yolundan alıkoymak için ne harcadıysam onun mislini Allah yolunda harcayacağım; Allah yolundan alıkoymak için katıldığım kaç savaş varsa onun misliyle Allah yolunda savaşacağım!” dedi.

Bedir Savaşı’nda esir alınanlar arasında bulunan Süheyl b. Amr Resûlullah’ın hanımı Sevde bint Zem’a’nın amcasını oğludur.  Mekke’nin önde gelenlerinden ve azılı İslam düşmanlarından biri olup Hudeybiye Antlaşması’nı da Kureyş adına o imzalamıştı.  Hz. Peygamber’in aleyhine çok konuştuğu için Hz. Ömer, “Ey Allah’ın resulü, izin verin şunun iki ön dişini sökeyim de dili dışarı sarksın, bir daha aleyhinize konuşamasın!” demiş; Allah resulü de, “Hayır, ben ona bu şekilde müsle (organına zarar vermek) yapamam. Bunu yapacak olursam, peygamber de olsam Allah aynısını bana yapar. Belki gün gelir o senin hoşlanacağın bir konumda bulunur!” buyurdu.

Nitekim Süheyl b. Amr Mekke’nin fethi veya Huneyn Gazvesi’nden (6 Şevval 8/27 Ocak 630) sonra müslüman olmuş, Hz. Peygamber’in vefatı sırasına Hz. Ebû Bekir’in Medine’de yaptığı konuşmanın benzerini Mekke’de yaparak müslümanları sükunete davet etmişti. Hz. Peygamber’in vefatı üzerine birçok Arap kabilesi dinden dönünce bir kısım Mekkeliler de dinden dönmeye hazırlanmış, şehrin valisi Attâb b. Esîd korkup gizlenmişti. O sırada Süheyl b. Amr Kâbe’nin kapısına dikilerek onlara şöyle hitap etti:

“Ey Mekkeliler! Müslüman olanların sonuncusu siz oldunuz; dinden dönenlerin ilki olmayın! Ant olsun Allah’a, Yüce Allah, Resûlullah’ın buyurduğu gibi bu işi muhakkak tamamlayacaktır! Ben, onun (Hz. Peygamber) şu bulunduğum yerde tek başına dikilerek ‘Benimle birlikte lâ ilahe illallah, deyiniz de size bakarak Araplar dine girsin, Arap olmayanlar da size cizye ödesin! Vallahi Kisrâ’nın ve Kayser’in hazineleri Allah yolunda harcanacaktır!’ dediğini duymuştum! İnsanların kimi (bunu) alaya aldı, kimi doğruladı. Gördükleriniz gerçekleşti, ant olsun Allah’a, diğerleri de gerçekleşecektir!”

Süheyl’in bu konuşmasından sonra halk yatışmış, saklanan vali de çıkıp gelmişti. Bunu duyan Hz. Ömer, Hz. Peygamber’in onun hakkındaki sözünü hatırlayarak, “Senin Allah’ın elçisi olduğuna (bir kez daha) şahitlik ederim!” demiştir.

Hz. Ebû Bekir’in de daha sonraları şunları söylediği kaydedilir: “İslam’da Hudeybiye (6/628) barışından daha büyük fetih olmamıştır. İnsanlar Allah resulü ile rabbi arasında olanları anlayamıyorlardı. Kullar acele ediyorlar, oysa Allah Teâlâ işler dilediği gibi oluncaya kadar kullar gibi acele etmez. Ben Veda Haccı sırasında Süheyl b. Amr’ın kurbanlık develeri tutup Allah resulüne yaklaştırdığını ve onun da develeri elleriyle kestiğini gördüm. Allah resulünün berberi çağırıp saçlarını kestirdiğini, Süheyl b. Amr’ın da o saçlardan bazılarını kapıp gözlerine sürdüğünü gördüm ve Hudeybiye’de besmelenin yazılmasına nasıl karşı çıktığını hatırladım, onu hidayete erdiren Allah’a hamdettim!” 

Amcası Tuayme b. Adî Bedir’de öldürülen Cübeyr b. Mut’im, siyahi kölesi Vahşî’ye, “Eğer amcam karşılığında Muhammed’in amcası Hamza’yı öldürürsen seni hürriyetine kavuştururum” demişti. Uhud Gazvesi’nde (3/625) Vahşî, şehit ettiği Hz. Hamza’nın ciğerini sökerek Bedir’de babası, amcası ve kardeşi öldürülen Ebû Süfyân’ın karısı Hind bint Utbe’ye götürmüş, Hind ciğerden bir parçayı ağzına alarak çiğnemiş, Vahşî’ye ödül olarak ziynet eşyalarını vermiş, şehitlerin kesilen burun ve kulaklarıyla kendisine gerdanlık ve halhal yapmıştı.

Vahşî Hz. Hamza’yı şehit ettikten sonra Mekke’ye dönmüş, beş yıl sonra Mekke fethedildiğinde Tâif’e kaçmıştı. Daha sonra Tâif elçilik heyeti İslamiyet’i kabul için Resûlullah’a gidince o da Şam, Yemen veya başka bir yere gitmeyi düşünmüş, bu sırada biri ona, “Sana yazıklar olsun Hz. Muhammed (s.a.v.) kendi dinine giren hiçbir kimseyi öldürmüyor” demişti. Bunun üzerine Medine’ye gidip Resûlullah’ın huzuruna çıkmış ve kelime-i şehadeti okumuştu. Hz. Peygamber ona, ‘Sen Vahşî misin?’ diye sormuş, o “Evet” deyince oturtup amcasını nasıl şehit ettiğini anlatmasını istemişti. Vahşî’nin olayı anlatması üzerine, “Yazıklar olsun sana, gözüme bir daha görünme!” demiş, Vahşi de bir daha kendisine görünmemişti.

Vahşî’nin Medine’ye geldiği Hz. Peygamber’e haber verildiğinde, “Onu bırakın (kendisine dokunmayın); bir tek kişinin müslüman olması bin kâfirin öldürülmesinden daha sevimlidir bana!” buyurduğu, görüşmeleri sırasında Vahşî neredeyse küfre denk bir günah işlemiş olduğunu söyleyince “Allah kendisine ortak koşulması dışında bütün günahları dilediği kimse için bağışlar” (Nisâ 4/116) âyetini okuduğu rivayet edilir. Bunun üzerine işlediği büyük suçtan dolayı kalbi rahat olmayan Vahşî, burada Allah’ın dilediği kimseyi affedeceğin bildirildiğini, fakat kendisinin bağışlanıp bağışlanmayacağını bilemediğini dile getirince de, “Ey kendi nefisleri aleyhine haddi aşan kullarım! Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin, çünkü Allah bütün günahları bağışlar. Şüphesiz ki O çok bağışlayan, çok esirgeyendir” (Zümer 39/53) âyetini okuduğu kaydedilir.

Alçak Gönüllüğü

9. yılın Rebîülâhir ayında (Temmuz-Ağustos 630) Mekke-Şam kervan yolu üzerinde ve Medine’ye kuzeybatı yönünde 500 km kadar uzaklıkta bulunan Ecâ Dağı’ndaki Füls (Fels) putunu yıkmak üzere Hz. Ali’nin kumandasında bir seriyye gönderilmiş, kabile reisi Adî b. Hâtim et-Tâî ailesiyle birlikte hıristiyan Arapların bulunduğu Suriye topraklarına kaçmıştı. Bu sırada meydana gelen çatışmada kabileden esir alınıp Medine’ye getirilenler arasında Adî’nin kız kardeşi Seffâne de bulunuyordu.

Akıllı ve hitabeti güzel bir kadın olan Seffâne Hz. Peygamber’in huzuruna çıktığında ona, “Ey Muhammed, bizi salıverip Arap kabilelerinin diline düşürmesen! Ben kavmimin reisinin kızıyım. Benim babam mukaddesleri (şeref, namus) koruyan, esiri serbest bırakan, açı doyuran, çıplağı giydiren, misafiri ağırlayan, yemek yediren, herkese selam veren, bir istekte bulunanı asla geri çevirmeyen biriydi. Ben Hâtim et-Tâî’nin kızıyım!” deyince Hz. Peygamber de, “Ey kızcağız! Bunlar gerçek müminin özellikleridir. Eğer baban müslüman biri olsaydı ona (Allah’tan) rahmet dilerdik!” karşılığını verdi. Ardından “Onu serbest bırakın! Onun babası güzel ahlakı (erdemli davranışları) severdi; Allah da güzel ahlakı sever!” buyurdu.

Seffâne daha sonra yurduna güven içinde gidebileceği bir kafile bulduğunu haber verince Hz. Peygamber kendisine yeni elbiseler, binek ve yol masrafını verip göndermiştir. Seffâne Şam’a kardeşinin yanına gelince ona, “Akrabalık bağını koparan zalim! Eşini ve çocuğunu alıp geldin, babanın emanetini, namusunu bıraktın!” diye çıkışmış; Adî de haklı olduğunu belirtip kendisinden özür dilemiştir. Daha sonra ona, “Bu adam hakkında ne düşünüyorsun?” diye sorunca, Seffâne şöyle karşılık vermiştir:

“Ant olsun Allah’a, ona hemen gidip katılmanın doğru olduğunu düşünüyorum. Eğer o bir peygamberse kendisine önce varan bunun üstünlüğünü (fazilet) elde eder. Falan kişi ona geldi nasibini aldı, falan geldi nasibini aldı. Eğer o bir kralsa, Yemen (de sahip olduğun) üstünlüğünden bir şey kaybetmezsin, sen sensin, baban da babandır (herkes sizi biliyor)!”

Bunun üzerine Adî, “Ant olsun Allah’a, bu kesinlikle isabetli bir görüştür!” dedi ve aynı yılın Şâban ayında ailesiyle birlikte Medine’ye gitti. Mescitte Hz. Peygamber’in huzuruna girdiğinde yanında ilgilendiği bir veya iki çocukla bir kadın görünce onun bir Kisrâ ve Kayser olmadığını anladığını söyleyen Adî daha sonra kendisini tanıtınca Hz. Peygamber’in onu alıp evine götürdüğünü, yolda karşılaştığı zayıf ve yaşlı bir kadının ihtiyaçlarıyla yakından ilgilendiğini gördüğünde kendi kendisine, “Ant olsun Allah’a, bu bir kral değildir!” dediğini, eve varınca bütün ısrarına rağmen Hz. Peygamber onu deriden bir mindere oturtup kendisi yere oturduğunda yine “Ant olsun Allah’a, bu bir kralın yapacağı iş değildir!” diye söylendiğini ve ardından sohbet ettiklerini kaydeder.

Ahiret İçin Kimsenin Garantisinin Bulunmadığı

İbadete son derece düşkün olan Osman b. Maz’ûn bir ara kendisini hadım ettirmeyi düşünmüş, devamlı olarak gündüzleri oruç tutup geceleri ibadetle geçirince hanımı şikâyetçi olmuş, Hz. Peygamber onu çağırarak, “Bende senin için güzel bir örnek yok mu? Ben kadınlarla birlikte oluyorum, et yiyorum, oruç da tutuyor iftar da ediyorum. Benim ümmetimin hadımlığı oruç tutmaktır. Kendini hadım eden benim ümmetimden değildir!” diye kendisine çıkışmış, bir rivayette de ona, “Gözlerinin senin üzerinde hakkı vardır, bedeninin senin üzerinde hakkı vardır, eşinin senin üzerinde hakkı vardır; namaz da kıl uyu da, oruç da tut iftar da et” diye öğütte bulunmuştur.

Osman Bedir Gazvesi’nin ardından muhacirler arasında ilk vefat eden kişi olmuş, cenazesi defin için götürülürken Hz. Peygamber, “Gittin ve şundan (dünyadan) bir şeye bulaşmadın!” diye takdirini dile getirmiştir. Fakat hanımının “Ey Osman, ne mutlu sana cennete kavuştun!” demesi üzerine kızgınlıkla, “Bunu nereden biliyorsun?” diye sormuş; onun “Ey Allah’ın elçisi, senin arkadaşın ve süvarin o!” sözü üzerine de, “Ant olsun Allah’a, ben Allah’ın elçisi olduğum halde bana bile ne yapılacağını bilmiyorum!” buyurmuştur.

Bir başka rivayete göre de bir kadının onun hakkında kesin bir ifadeyle, “Ey Ebü’s-Sâib, Allah’ın rahmeti üzerine olsun. Ben tanıklık ederim ki Allah sana ikramda bulunmuştur!” diye söylenmesi üzerine Allah resulü kadına, “Allah’ın ona ikramda bulunduğunu nereden biliyorsun?” diye sormuş, o da, “Anam babam sana feda olsun ey Allah’ın resulü, ben bilmiyorum. Fakat (onun gibi birisi de böyle olmazsa) ya kim?” diye karşılık verince, “Ona gelince, o artık gerçekle yüz yüze gelmiştir. Ant olsun Allah’a, ben onun için hayır umuyorum, ancak Allah’ın elçisi olduğum halde bana bile ne yapılacağını bilmiyorum!” buyurmuştur.

Bir Yönetici Olarak Kendisini Emrindeki İnsanlardan Farklı Görmemesi

Hicretin hemen ardından Mescid-i Nebevî inşa edilirken temele ilk taşı Hz. Peygamber koydu. Kaynaklarda, Hz. Peygamber’in ashabı çalışmaya teşvik ettiği, onlarla birlikte malzeme taşıdığı ve bu sırada okudukları şiirler nakledilir. Hz. Peygamber’in azatlısı Zeyd b. Hârise’nin söylediğine göre, Medine’nin eşrafından olan Üseyd b. Hudayr Hz. Peygamber’in taşımakta olduğu taşı elinden almak istediğinde ona, “Başka birini al; sen Allah’ın lütfuna benden daha çok muhtaç değilsin!” karşılığını vermişti.

Hz. Peygamber, bu yardımlaşma ve kendisini diğer insanlardan farklı görmeme ve göstermeme tavrını Hendek Gazvesi’nde (5/627) hendeğin kazılması sırasında ve diğer bazı vesilelerle de göstermiş, bu gazve öncesinde zaman zaman çadırından çıkarak yer kazmış ve sırtında toprak taşımıştı. Berâ b. Âzib, “Kırmızı bir elbise içinde Allah resulünden daha güzelini görmedim. Teni son derece beyaz, saçları bol ve omuzlarına dökülüyordu. Onu o gün toprağı sırtına yüklenmiş gördüm” derken, Ebû Said el-Hudrî, “Ben Resûlullah’a bakıyordum, o müslümanlarla birlikte hendeği kazıyordu; göğsü üstünde ve göbek kıvrımı arasında toprak vardı” sözleriyle Hz. Peygamber’in hendek kazma sırasındaki halini anlatırlar.

Hz. Peygamber bir defasında yer kazıp kaya parçalayıp toprak taşımaktan yorulmuş ve bir kayanın üstüne dayanıp uyuyakalmıştı. Hz. Ebû Bekir ve Ömer yanı başında durarak kendisini uyandırmamaları için gelenleri uzaklaştırıyorlardı. Bir süre sonra uyandığında ayağa sıçrayıp, “Beni uyandırmalı değil miydiniz!” diyerek tekrar çalışmaya girişmişti.

Bedir Gazvesi’nde müslümanların sayısı 313 (bazı rivayetlerde 310 küsür, 314, 315, 317, 319) idi; 70 develeri ve iki atları vardı. Her deveye üç kişi sırayla biniyordu. Hz. Peygamber de devesini Ebû Lübâbe ve Hz. Ali ile paylaşmıştı. Bir yokuşa geldiklerinde bunlar Hz. Peygamber’e, “Ey Allah’ın elçisi, siz deveye binin, sizin yerinize biz yürüyelim” diyor, o da “Yürüme konusunda siz benden daha güçlü değilsiniz; sevap konusunda da ben sizden daha zengin değilim!” buyurarak bu teklifi kabul etmiyordu.

Bir sefer sırasında da bir koyunun kesilip pişirilmesini istemiş, orada bulunanlar hayvanın kesim, yüzme ve pişirme işlerini aralarında paylaşınca o da “Odun toplamak da bana!” buyurmuş, ashabın zahmet etmemesini, kendilerinin bunu da yapacaklarını söylemeleri üzerine, “Bana iş bırakmayacağınızı biliyorum. Fakat size karşı üstün/ayrıcalıklı biri olmaktan hoşlanmam. Yüce Allah da kişinin kendisini arkadaşları arasında ayrıcalıklı görmesinden hoşlanmaz!” karşılığını vermişti.