Bu şehir, tarih boyunca Doğu ile Batı’nın birbirine bakıp sessizce anlaştığı bir yer. Burada ne tam bir uyum ne de bir çatışma vardır; bir araya gelen her şey, kendi kimliğinden bir şey kaybetmeden ötekine yaklaşır. İSAM ise bu karmaşık akışın içinde, bir şeyleri hem...
Harem-i şerif’in kuzey tarafından çekilmiş Kubbetü’s-sahre’nin ön planda, Mescid-i Aksâ’nın arkada yer aldığı bir fotoğraf (İÜNEK, II. Abdülhamid Han Fotoğraf Albümleri, nr. 90502/18)Yahudilerin Filistin’e dönmesi gerektiği fikri, yahudiler ve Protestan hıristiyanlar...
Sabuncuoğlu Şerefeddin’in Cerrâhiyye-i İlhâniyye adlı eserinden minyatürlü bir sayfa (Millet Ktp., Tıp, nr. 79/353, vr. 51a)İslam medeniyetinin ilk dönemlerinden itibaren ortaya konulan hekimlerin meslekî icrası, davranışları ve profesyonelliklerine dair etik...
Hafıza, bir hikâyeyi değerli kılan, geçmişin hatırlanmaya değer anılarını, bilgi ve tecrübelerini geleceğe taşıyan sağlam bir dayanak noktasıdır. İlahiyat fakültelerinin yüzyıllık tarihi de bu hafızanın birikimleriyle şekillenmiş, zamanın ruhuyla kendini yeniden inşa...
İlkokulu yetmişli yılların başında Kadıköy’de okudum. Beşinci sınıfa geldiğimizde öğretmenimizin ısrarla takip ederek bizlere kazandırdığı bir alışkanlık hayatım boyunca ara ara başvurduğum kişisel bir zevke dönüştü: “sözlük okumak.” İlkokul çocuklarına sözlük...
Air dicincang tidak akan putus.“Su ne kadar doğranırsa doğransın, asla bölünmez.” Malay dünyasının tarihsel dokusunu anlatan bu atasözü Malay toplumunun, geniş adalar ve okyanuslarla çevrili olmasına rağmen, tıpkı suyun kesintiye uğramadan akması gibi birbirine kopmaz...
Gazze İslam Üniversitesi Eski Rektörü Dr. Kamalain Shaath ile Röportaj Gazze... Bir sabah uyanıp, gökyüzüne bakıyorsun; kuşlar var mı acaba?Belki birkaç tanesi hâlâ uçuyordur, ama öyle sessiz, öyle gölgeli ki gökyüzü.Ne kuş ne bulut ne de çocuk… Burası Gazze. Her...
Bütün kitaplarımın yayına hazırlanma süreci İSAM’da geçmiştir. Bu güzel mekân uzun süre neredeyse şehirdeki ikinci evim oldu. Fakat kütüphanelerle olan münasebetim bugünün değil, çocukluğumun Ankara’sına uzanan bir hikâyedir. Kavaklıdere’de, haftada bir gün alt...
19. yüzyılın ortalarında Osmanlı İmparatorluğu, pek çok açıdan olduğu gibi, kitap dünyasında da büyük bir dönüşüme sahne oldu. El yazmalarının yerini matbu kitaplar alırken, sahaflık mesleği de köklü bir değişim geçirdi. Eski dünyanın el yazmasıyla satır satır...
North Carolina Üniversitesi Chapel Hill Dini Araştırmalar’dan Profesör Juliana Hammer’ınpolisin sert müdahalesinden öğrencilerini kurtarırkenABD’deki pek çok üniversitede olduğu gibi, son 11 yıldır hocalık yaptığım North Carolina Üniversite kampüsünde de 26 Nisan Cuma...
İSAM, içeriden İstanbul’da hakkında resmî ya da gayriresmî dolaşıma girmiş hiçbir malumata ihtiyaç duymadan varlığını hissettiğimiz bir gerçeklik, bir mekân, bir çatı var. Adı: İSAM. Kurulduğu günden beri dikkatimi çeken bir yer. Daha akademinin rüyasına bile...
Prof.Dr. Semavi Eyice İstanbul Üniversitesi'ndeki odasında çalışırkenTürkiye’nin ilk Bizans sanat tarihçisi Semavi Eyice, 9 Aralık 1922 tarihinde İstanbul’un Kadıköy semtinde, kışın keskin soğuklarının hüküm sürdüğü bir vakitte dünyaya gelir. Meşhur Haydarpaşa Çayırı...
IV. Uluslararası İslam El Yazmaları ve Arşiv Belgeleri Konferansı:Irak-Türk İş Birliğinin İmkânları ve Yararlanma Yolları 8-9 Temmuz 2024, İstanbul8-9 Temmuz 2024 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen “IV. Uluslararası İslam El Yazmaları ve Arşiv Belgeleri:...
TDV İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), kuruluşunun ilk yıllarında İslam paradigmasına uygun bir ansiklopedi yayımlama idealini taşıyan bir hayalle yola çıkmışken, zamanla çok boyutlu bir araştırma kurumuna dönüşmüştür. Bugün hem klasik hem de modern dönemlere dair...
Cebel-i Tarık Boğazı iki farklı dünyanın hem ayrılışının hem de birleşmesinin simgesidir. Orada boğazın suları, bir yandan hasretin diğer yandan kapışmanın renkleriyle dalgalanırken denizle bütünleşen kıyı şehirleri özlemini mavi tonlarına, yeni başlangıçların umut...
Bir zamanlar kütüphanemizde sessiz bir bilge yaşardı. Rafların arasında kalın çerçeveli gözlükleri, yıpranmış yün ceketi ve koltuğunun altına sıkıştırdığı kitaplarıyla onu ilk gördüğünüzde emekli bir profesör sanmanız muhtemeldi. Ancak sohbetler ilerledikçe bu...
Mehmet Âkif Aydın, Tokat’ın Niksar ilçesinde başlayan ilim yolculuğuna İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü ve ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde devam eder. İslamî ilimler alanındaki birikimini geliştirmek için enstitü talebesiyken hadis, tefsir ve fıkıh...
Yapay zekâ (İng. Artificial Intelligence), bilgisayar biliminin, bilgisayarların zekâ atfedilebilecek biçimde işlemler yapmalarını ve özerk hareket edebilmelerini sağlamak üzere programlar geliştiren alt dalıdır. Yapay zekâ; dar kapsamda belirlenmiş görevleri yerine...
Kitap telif, tercüme, istinsah ve neşir faaliyetlerinin önü alınamayan en büyük sorunu hiç şüphesiz bu süreçlerde ortaya çıkan hatalar ve eksikliklerdir. İmam Şâfiî’nin kendi kitabı er-Risâle’yi otuz küsur kere okutup her seferinde tashih ettiği ve en sonunda “Allah,...
Sene 2003 olsa gerek. On üç yaşlarındayım. Bugün fotokopi servisi olan yerde o vakitler çay ocağı var. Tenekeden bir sebil, birkaç okur, fısıltılar. Sehpada sarı jelatin paketinden çıkmış tuzlu bisküviler var ve bugünün aksine bir anda bitmiyorlar; bayatlıyor,...
Kütüphanelerde, dostlarımızın kitaplıklarında ya da sahaflarda gezinirken bazan kitapların iç kapaklarına yazılmış birtakım notlarla karşılaşırız. Bu notlar, eğer önemli bir ismi yahut değerli bir bilgiyi ihtiva ediyorsa, içimizde derin bir heyecan ve merak uyandırır....
Geçen yüzyılın doksanlı yıllarının başlarıydı. “Dünya Yayıncılık” için Salih Uçan ile birlikte, Seyyid Kutub’un İslam dünyasında çığır açan Fî Zılâl’il-Kur’ân adlı tefsirini tercüme ediyorduk. Haftada bir, bazan yayınevinde bazan da Salih abinin evinde yaptığımız...
Hüseyin Hilmi Paşa'nın Aydın, Suriye vilayetlerinde görevli iken aldığı nişan Üç katlı İsam Kütüphanesi’nin kapısından içeri girdiğinizde sizi pencerelerle aydınlanan galeri boşluklu büyük bir iç avlu karşılar. Akabinde sağlı sollu sıralanmış rafların yanında çalışma...
Türk edebiyatı, tarihi ve kültürüne doğru yola çıkan müstesna bir geminin zarif kelimelerle yüklü yolcusudur İskender Pala. Onun kaleminden tarihin epik ve lirik sayfalarını okur, bazan şehrin sakinleriyle surların arasında yürür, bazan eski kalyonların uğradığı...
Machiel Kiel köyün imamıyla birlikte Pljevlje (Taşlıca), Karadağ, 1967* “Tüm muhteşem hikâyeler iki şekilde başlar: Ya bir insan yolculuğa çıkar ya da şehre bir yabancı gelir.” Hikâyeciliğin bu sihirli sözünü Tolstoy’un söylediğine dair herhangi bir kanıt...
Genç Arkadaşlarıma, Sizlere öncelikle kurumumuzun kuruluş hikâyesini, amaç ve hedeflerini anlatan bir yazı yazmayı hedefledim ama sonra bunu merak edip etmeyeceğinizi ya da kurumsal bir yazının sizler için neyi ifade ettiğini tahmin etmeye çalışarak bundan vazgeçtim....
“Dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşayan müslüman azınlıklar hakkında herhangi bir bilgi kaynağımız var mı?” ya da “O ülkelerde var olan İslam’ın bugünkü durumuna dair sıhhatli bilgiye nasıl ulaşabilirim?” gibi sorular pek çoğumuzun gündemine gelmiştir. Buna benzer...
Kadı, Osmanlı yönetim zincirinin en önemli halkalarından birini temsil etmekteydi. Halkın bütün meselelerinde ve özellikle taşra halkının merkez ile olan ilişkilerinde tek yetkili merci kadılık kurumu idi. Evlenme, boşanma, alım, satım, alacak, borç, ölüm, miras...
Bilgi modern toplumların en değerli hazinesidir ve buna ulaşmak için türlü türlü yollar denenir. Akademik hayatı tercih eden her genç de bu uğurda ciddi emek sarfeder bazan vaktini zayi eder. Hepimizin bildiği gibi bilgiyi ararken en etkin yöntem ya meşhur arama...
Bilindiği gibi teknolojik gelişmeler hayatımızı çok hızlı bir biçimde değiştirmektedir. Bu hızlı değişim sadece günlük hayatta kullandığımız imkânları geliştirmekle sınırlı kalmayıp, değer yargılarımız ve yaşam biçimimizi de derinden etkilemektedir. Özellikle tıbbî...
1950’lerden sonra dinî kurumlar ve din eğitimi söz konusu olduğunda, şüphesiz ilk akla gelen isimlerden biri Tayyar Altıkulaç Hocamızdır. Anadolu’nun bir köşesinde Hıfzu’l-Kur’an ile başlayan din eğitimi serüveni İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nün ardından bir...
İSAM yönetimi yeni çalışma döneminde hazırlamayı kararlaştırdığı Tematik Ansiklopediler serisi içinde bir de Hac Ansiklopedisi neşretmeyi planlamıştır. Konuyu İslam Tarihi, Türk Tarihi, Fıkıh ve Sanat Tarihi gibi farklı açılardan incelemek üzere bu sahaların...
Evrakın KondisyonuİSAM Kütüphanesi Arşivi’nde XIX. yüzyıldan XXI. yüzyıla uzanan bir döneme ait bazı önemli şahsiyetlerin özel evrak koleksiyonları mevcuttur. Bu özel (şahıslara ait) evraklar resmî tarih belgelerine alternatif olarak tamamlayıcı tarihî belge niteliği...
Japonya’da Dinî Çalışmalar ve İslamYaklaşık bir asır evvel,Tokyo sokaklarında dolaşan bir yabancı Shibuya caddesine gelince gözlerini müslümanlara ait bir ibadethanenin tabelasına çevirir ve binayı uzun uzun seyre dalar. İçeriden yankılanan ezanın sesi, cemaatin...
İslam geleneğinde sahabe, tâbiîn, âlimler, sufiler, şair ve düşünürler gibi ayırıcı niteliklere sahip kişilerin biyografilerini konu edinen telif türü eserlere “tabakat” adı verilmektedir. Örneklerden de anlaşılacağı üzere hem alan hem de mensup olunan zümreler...
İslamî ilimlerin gelişmesiyle birlikte 8. özellikle de 9. yüzyılda ortaya çıkan önemli eserler arasında biyografik bilgiler ihtiva eden ve genellikle alfabetik olarak düzenlenen tabakat telif türü mühim bir yer tutar. Bunlardan ilki Vâsıl b. Atâ’ya nispet edilen...
İslam medeniyetinde üretilen ilmî ve fikrî eserlerin, yakın ve uzak nesillere aktarımı esnasında metinler üzerinde meydana gelen eksiklik ve yanlışların düzeltilip giderilmesini sağlayan ve okuyuculara otantik, güvenilir metinler sunulmasını temin eden faaliyetin adı...
İslam Araştırmaları Merkezi çatısı altında yüzlerce araştırmacının katkılarıyla hazırlanan TDV İslâm Ansiklopedisi, 2014 yılında basılı formundan direkt bir aktarımla internet ortamına taşındı. 2018 yılına gelindiğinde ise tasarım ve işlevsellik açısından sisteme...
25 Ocak 2014 Cumartesi akşamı Haliç Kongre Merkezi’nin Türkiye Diyanet Vakfı’na tahsis edilen büyük salonunda bulunan herkes çok heyecanlıydı. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin 44 cilt olarak tamamlandığı, “Yüzyılın İslam Kültür Hizmeti, Onur ve Hizmet...
21 Şubat 2024 tarihinde İSAM Konferans Salonu, İslam hukuku ve fıkıh tarihi alanında önemli bir buluşmaya ev sahipliği yaptı. İSAM araştırmacısı Dr. Okan Kadir Yılmaz, “Fetva ve Değişim: Orta Asya Hanefî Literatüründeki Değişimin Fıkhî Çare Nitelikli Bir Örneği,...